آیا خانم‌های باردار نسبت به دیگر افراد جامعه در برابر ابتلا به COVID-19 و مرگ‌ومیر ناشی از آن‌ حساس‌تر هستند؟ 

در حال حاضر اطلاعاتی در رابطه با حساسیتِ بیشترِ این گروه به کروناویروس در گزارشات علمی موجود نیست. خانم‌ها در دورانِ بارداری تغییرات فیزیولوژیک و ایمونولوژیکی را تجربه می‌‌کنند که احتمالاً موجب حساسیت بیشترِ این گروه نسبت به ابتلا به عفونت‌های ویروسیِ تنفسی مانند کرونا می‌شود. همچنین با مطالعه اثر سویه‌های دیگر این ویروس (سارس و مرس) در خانم‌های باردار، این احتمال می‌رود که ریسک عوارض و شدت بیماری و همچنین مرگ‌ومیر در این جمعیت در مقایسه با دیگر افراد بیشتر باشد.

آیا خانم‌های باردار مبتلا به COVID-19 در معرض عواقب نامطلوب بارداری هستند؟ 

در رابطه با زیان‌های احتمالی این سویه از ویروس برای سلامت جنین اطلاعاتی در دسترس نیست. تب بالا در طول 3ماهه‌ اول بارداری می‌تواند ریسک آسیب‌های احتمالی به جنین را بالا ببرد. همچنین مواردی از سقط جنین در گذشته در بیماران مبتلا به سویه‌های دیگر این ویروس (سارس و مرس) مشاهده شده است. بنابراین عمل‌کردن به توصیه‌های عمومی مانند شستن مرتب دست‌ها با آب‌وصابون و رعایت فاصله‌ لازم با سایر افراد و … جهت پیشگیری از ابتلا به COVID-19 برای این گروه از اهمیت بیشتری برخوردار است.

آیا ریسک عوارض نامطلوب در نوزادان به‌دنیا ‌آمده از مادرانی که در زمان بارداری مبتلا به COVID-19 بوده‌اند، بیشتر است؟ 

در این خصوص داده‌های محدودی وجود دارد و همچنین مشخص نیست عوارض دیده‌شده در این نوزادان به بیماری مادر مربوط باشد. از سوی دیگر به نظر می‌رسد ابتلا به دیگر عفونت‌های ویروسی تنفسی در حین بارداری مانند آنفولانزا با عوارضی مانند وزنِ کمِ نوزاد حین تولد و زایمانِ زودرس در ارتباط باشد. همچنین در نوزادان متولدشده از مادران مبتلا به سویه‌های دیگر این ویروس (سارس و مرس) نیز این عوارض مشاهده شده است.

آیا امکان انتقال ویروس از مادر به جنین و نوزاد در طول مدت بارداری، حین زایمان و همچنین شیردهی وجود دارد؟ 

درباره‌ انتقال این ویروس از مادر به جنین در طول مدت بارداری، حین زایمان و همچنین شیردهی اطلاعاتی در دسترس نیست. هرچند در بررسی‌های محدود انجام‌شده، انجام شده، این ویروس در نمونه مایع آمنیوتیک و شیر مادر ویروس کرونا یافت نشده و نتیجه تست هیچ‌کدام از نوزادان متولد ‌شده مثبت نبوده است. از این‌رو پیشگیری از انتقال ویروس به نوزاد، بعد از زایمان بسیار حائز اهمیت است؛ جهت تحقق این امر مادران مبتلا باید اقدامات احتیاطی لازم را به شرح زیر انجام دهند: 

• از برقراری تماس پوست مادر مبتلا، محتمل یا مشکوک با پوست نوزاد تازه متولد، ممانعت به عمل آید.
• هر نوزادی که از مادر مبتلا به COVID-۱۹ به دنیا می‌آید باید مشکوک به بیماری تلقی شود و ملاحظات مربوط به موارد مشکوک درباره آن‌ها رعایت گردد. این نوزادان/شیرخواران باید ۲ هفته قرنطینه شوند.
• در صورتی که مادر مشکوک به ابتلا به COVID-۱۹ باشد، نوزاد باید به طور موقت از مادر جدا و در اتاق دیگری نگهداری شود.
• مادر باید درباره فواید و خطرات جدایی احتمالی از نوزاد توجیه شود.
• اگر امکان جداشدن نوزاد از مادر وجود ندارد، نوزاد باید حداقل ۲ متر از مادر فاصله داشته باشد و پرده‌ای از سقف تا زمین بین مادر و نوزاد قرار داده شود.
• جدایی تا زمان رفع احتمال بیماری مادر باید ادامه پیدا کند.
• فرد سالمی که از نوزاد مراقبت می‌کند باید اصول بهداشت فردی (شستن مکرر دست‌ها با آب‌وصابون و یا مواد ضدعفونی ‌کننده پایه الکل، زدن ماسک و…) را رعایت کند.
• در صورتی که هیچ فرد سالمی در اتاق جهت مراقبت از نوزاد وجود نداشته باشد، مادر مبتلا به COVID-۱۹ یا مشکوک به ابتلا قبل از هر تماس نزدیک و شیر‌دادن به نوزاد باید دست‌های خود را با آب‌و‌صابون بشوید و ماسک بزند.
• بهتر است که مادر شیر خود را با استفاده از شیردوش دستی بدوشد. مادر باید دست‌های خود را قبل از لمس هر قسمت پمپ یا ظرف مربوطه بشوید. بعد از هر نوبت شیردهی تمام اجزای شیردوش که با پستان و دست مادر در تماس بوده باید ضدعفونی شود.

منابع :

Frequently Asked Questions and Answers: Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) and Pregnancy

Interim Guidance on Breastfeeding for a Mother Confirmed or Under Investigation For COVID-19

Interim Considerations for Infection Prevention and Control of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in Inpatient Obstetric Healthcare Settings