استرس چیست؟

استرس واکنشی است که بدن در شرایط خطرناک و آسیب‌زا، چه واقعی و چه خیالی، نشان می‌دهد. وقتی که احساس خطر می‌کنید، واکنشی شیمیایی در بدنتان اتفاق می‌افتد که به شما توانایی پیشگیری از آسیب را می‌دهد. به این واکنش پاسخ «جنگ یا گریز» گفته می‌شود.

در این شرایط، ضربان قلب افزایش یافته، نفس‌کشیدن سریع‌تر می‌شود، عضلات منقبض شده و فشار خون بالا می‌رود. در هر فرد عوامل متفاوتی می‌تواند باعث استرس شود و ممکن است عاملی که برای یک فرد استرس‌زا است برای فرد دیگر هیچ نگرانی‌ ایجاد نکند.

برخی افراد هم راحت‌تر از عهده‌ی استرس بر‌می‌آیند. همچنین، همه استرس‌ها نیز بد نیست. مقدار مناسبی از استرس در شرایط مختلف می‌تواند در به انجام رساندن کارها و جلوگیری از آسیب دیدن به شما کمک کند.

برای مثال، استرس عاملی است که باعث می‌شود هنگام رانندگی به محض تمرکز کردن ماشین جلویی برای عدم تصادف با آن، پایتان را به سرعت روی پدال ترمز فشار دهید.

با رفع خطر و عادی شدن شرایط، میزان استرسی که تجربه می‌کنیم نیز کاسته خواهد شد. بدن ما، از عهده مقادیر کم استرس به خوبی برمی‌آید اما استرس مزمن طولانی‌مدت به سلامتی‌مان آسیب جدی وارد می‌کند.

نشانه‌های استرس چیست؟

استرس می‌تواند تمام جنبه‌های زندگی از جمله احساس، رفتار، قابلیت اندیشیدن و سلامت فیزیکی را تحت تاثیر خود قرار دهد.

در واقع هیچ قسمتی از بدن، از استرس در امان نیست و از آن‌جایی‌که افراد به شیوه‌های مختلفی با استرس مواجه می‌شوند، نشانه‌های استرس نیز در آن‌ها متفاوت است.

برخی از این نشانه‌ها عبارت است از:

– نداشتن آرامش؛

– به آسانی آشفته، نا امید و ترشرو شدن؛

– احساس سراسیمگی؛

– سطح کم انرژی؛

– سردرد؛

– ناراحتی معده یا دستگاه گوارشی؛

– تغییر در اشتها؛

– افت تمرکز؛

– احساس نگرانی.

کنترل استرس

استرس بخشی از تجربه‌ي زندگی است و مهم‌ترین نکته چگونگی کنترل آن است. هدف از کنترل استرس، از بین بردن کامل آن نیست. نه تنها این امکان وجود ندارد بلکه همانطور که پیشتر ذکر کردیم، استرس در برخی شرایط می‌تواند مفید باشد.

جهت کنترل استرس، در ابتدا باید عوامل استرس‌زا را مشخص کرده و ببینید که از کدام یک از این عوامل می‌توانید اجتناب کنید. سپس، باید راه‌هایی جهت غلبه کردن بر عوامل غیر قابل اجتناب پیدا کنید.

اقدامات کلی جهت کنترل استرس

– رعایت یک رژیم غذایی سالم (پرهیز از خوردن وعده‌های غذایی سنگین به ویژه پیش از خواب و در زمان‌هایی که تحرک شما پایین است)؛

– داشتن 7 الی 8 ساعت خواب شبانه؛

– ورزش منظم و تحرک کافی در طول روز؛

– پرهیز یا به حداقل رساندن مصرف کافئین و الکل و پرهیز از مصرف دخانیات؛

– صرف زمان جهت استراحت و تفریح و پرداختن به کارهای شادی بخش؛

– انجام مناسک معنوی، خواندن دعا، نیایش؛

– یاد گرفتن و اجرای تن‌آرامی و تمرین‌های آرامش‌بخش مانند مراقبه، یوگا و تای‌چی؛

– گوش‌دادن به موسیقی‌های (بی‌کلام یا آرامش‌بخش)، خواندن کتاب و انجام کارهای هنری؛

– ایجاد ارتباط حضوری یا مجازی با کسانی که دوست‌شان دارید یا به شما آرامش می‌دهند.

به یاد داشته باشید که شما بهترین فرد در کنترل استرس خود هستید با این حال نگران نباشید و اگر در کنترل استرس خود موفق نبودید یا اگر استرس در شما با اضطراب یا افسردگی همراه بود، به پزشک یا روانشناس مراجعه کنید. 

منابع:

Healthline: Everything You Need to Know About Stress

WebMD: Stress Symptoms