اخیراً مطالبی در رابطه با استفاده از طب گیاهی چین در مبارزه با ویروس کرونای جدید و بیماری کووید-۱۹ در رسانه‌های داخلی و خارجی مطرح شده است.

به‌دنبال آن، برخی از افراد موافق طب سنتی در داخل کشور نیز اظهار کرده‌اند که کنترل بیماری کووید-۱۹ ناشی از طب سنتی چین و نه اقدامات بهداشتی، درمانی و قرنطینه بوده است.در این زمینه ذکر برخی نکات حائز اهمیت است:

۱) فرضیه موثر بودن طب گیاهی چین ثابت نشده‌است. هیچ شواهد و مستندات کافی و مستدل ثابت شده‌ای در این زمینه ارائه نشده‌است. مصرف ترکیبات گیاهی توسط درصد بالایی از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ دلالت بر موثر بودن آنها بر پیشگیری یا درمان نمی‌کند.

۲) طب گیاهی بخشی از طب سنتی (طب مکمل) است ولی این دو یکسان نیستند. بنابراین، اگر استفاده از طب گیاهی موثر هم باشد، نمی‌توان نتیجه گرفت که طب سنتی در معنای کلی آن موثر است.

۳) طب گیاهی چین با طب گیاهی یا سنتی ایران متفاوت است.

۴) به‌طور کلی طب گیاهی (و در مواردی طب سنتی) تنها مکمل خوبی برای پزشکی کلاسیک است ولی جایگزین آن نیست.

۵) استفاده از طب گیاهی و سنتی باید منطبق بر اصول علمی باشد. استفاده ناآگاهانه از آن می‌تواند بطور مستقیم یا غیرمستقیم موجب عوارض و مشکلات بسیار برای بیماران، جوامع و حتی مرگ و میر افراد شود. این موضوع در آن سوی مرزها نیز مورد توجه قرار گرفته است.

به‌طور مثال، خلاصه‌ای از گزارش اخیر شبکه خبری NBC در این زمینه ارائه می‌شود:به‌دنبال کاهش شیوع بیماری کووید-۱۹ در چین، برخی مقامات دولتی چین، مردم را به استفاده از داروهای گیاهی چینی (TCM: Traditional Chinese Medicine) جهت پیشگیری و درمان این بیماری تشویق می‌کنند.

موضوعی که به نظر صاحبنظران می‌تواند منجر به احساس امنیت کاذب در برابر پاندمی بیماری کووید-۱۹ گردد.دکتر ارنست استاد برجسته طب مکمل در دانشگاه اکستر (Exeter) انگلستان، می‌گوید: TCM که چین به عنوان بخشی از تلاش‌های خود برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ به سراسر دنیا صادر می‌کند، خطرات مستقیم و غیرمستقیمی را برای افراد مصرف کننده این گیاهان، به همراه دارد.

دکتر ارنست می‌گوید: “TCM می‌تواند سمی، آلوده و حتی تقلبی بوده و همچنین می‌تواند با داروهای تجویزی به بیماران تداخل داشته‌باشد. علاوه براین‌، مصرف این گیاهان می‌تواند احساس امنیت کاذبی را برای مصرف کنندگان فراهم نموده و موجب کاهش و یا عدم مصرف درمان‎‌های تایید شده و تجویز شده توسط پزشکان شود.”

یکی از مشکلاتی که همواره درخصوص داروهای گیاهی و طب سنتی مطرح بوده، عدم تشخیص مکانیسم عمل این مواد و عدم امکان تعیین دوز درمانی دقیق برای آنها می‌باشد. همچنین، انجام مطالعات بالینی برای این درمان‌ها بسیار دشوار بوده، به همین دلیل نمی‌توان به یک نتیجه جامع در خصوص اثربخشی و عوارض جانبی این داروها دست یافت.

آکادمی علوم سلطنتی سوئد می‌گوید: “اگرچه کاهش علائم بیماری کووید-۱۹ توسط TCM می‌تواند کمک کننده باشد، اما خطرات و عوارضی که این دارو برای مصرف کنندگان در پی دارد، می‌تواند بسیار خطرناک و دردسر‌ساز باشد.”همچنین، این خطر نیز وجود دارد که افراد مصرف کننده TCM، این تصور را داشته باشند که ناقل بیماری نبوده و در امان هستند؛ در نتیجه فاصله اجتماعی را با دیگران رعایت نکرده و موجب انتقال بیماری به دیگر افراد شوند.

بطور خلاصه، استفاده از هر گونه روش درمانی طب سنتی و گیاهی ایران یا جهان برای درمان و مقابله با بیماری‌ کووید-۱۹، به شرط آن که روش درمانی ارائه شده، عوارض و نقش مخرب در درمان اصلی نداشته و همچنین اثر بخشی آن در چندین مطالعه استاندارد علمی توسط افراد مختلف به اثبات رسیده باشد، مورد استقبال سیستم‌های درمانی است.

منبع : nbcnews